Kawa grzybowa wydaje się być obecnie wszędzie – od półek sklepowych po modne kawiarnie zdrowotne. Jej rosnąca popularność stworzyła prężnie rozwijający się rynek, który do 2031 roku ma osiągnąć wartość 1,8 miliarda dolarów. Choć trend jest niezaprzeczalny, czy ten napój z dodatkiem grzybów rzeczywiście oferuje realne korzyści? Oto, co mówią eksperci.

### Czym jest kawa grzybowa?
Kawa grzybowa to połączenie zwykłej kawy ze sproszkowanymi grzybami leczniczymi, takimi jak soplówka jeżowata (lion’s mane), reishi, chaga, shiitake czy maitake – wszystkie one od wieków są wykorzystywane ze względu na potencjalne korzyści zdrowotne.

„Kawa grzybowa łączy kawę z suszonymi proszkami grzybowymi, oferując tradycyjne korzyści tych grzybów w wygodnej formie” – wyjaśnia dietetyczka Marta Marcè. „Smak jest ledwo wyczuwalny, choć niektórzy opisują go jako lekko ziemisty lub orzechowy. Jest reklamowana jako wszystko – od wspomagacza mózgu po wzmacniacz odporności.”

### Korzyści z picia kawy grzybowej
Zwolennicy twierdzą, że ta mieszanka może poprawić wydolność psychiczną i fizyczną, wzmocnić odporność, sprzyjać wyciszeniu, a nawet przyspieszyć metabolizm – w zależności od użytych grzybów.

Jednak choć te twierdzenia brzmią imponująco, naukowe dowody są wciąż ograniczone. „Pomysł jest prosty: dostarczyć korzyści leczniczych grzybów w łatwej do wypicia kawie” – pisze Lindsay Warner z Harvard Health. „Jednak większość badań nad grzybami leczniczymi dotyczy badań laboratoryjnych lub na zwierzętach – nie na ludziach. Dlatego choć wyniki mogą wydawać się obiecujące, nie możemy zakładać, że te same efekty dotyczą ludzi.”

### Czy warto spróbować kawy grzybowej?
Kluczowe pytanie brzmi: czy organizm może właściwie przyswoić aktywne związki zawarte w proszkach grzybowych?

„Jeśli proszek to po prostu suszone i zmielone grzyby – bez ekstrakcji – wchłanianie jest bardzo ograniczone” – mówi Marcè. „Grzyby mają twardą ścianę komórkową zwaną chityną, która może blokować uwalnianie korzystnych związków podczas trawienia. W takim przypadku organizm może w ogóle nie skorzystać z właściwości wspierających odporność czy funkcje poznawcze.”

Zwraca też uwagę, że wiele marek nie precyzuje, czy używają owocnika grzyba (najbardziej wartościowej części) czy grzybni (systemu korzeniowego), która zazwyczaj jest mniej skuteczna.

Kolejny problem? „Większość kaw grzybowych zawiera zaledwie 250–500 mg ekstraktu na filiżankę – znacznie mniej niż dawki stosowane w badaniach, które wykazały rzeczywiste korzyści” – podkreśla Marcè.

### Czy powinieneś pić kawę grzybową?
Nie da się zaprzeczyć, że grzyby mają udowodnione korzyści zdrowotne. Zarówno Warner, jak i Marcè podkreślają jednak, że żadne badania nie analizowały konkretnie wpływu kawy grzybowej. Nie ma gwarancji, że przetwarzanie i mieszanie grzybów z kawą zachowuje ich właściwości lecznicze – więc reklamowane korzyści pozostają niepotwierdzone.

Niemniej jednak zamiana zwykłej kawy na kawę grzybową prawdopodobnie nie jest szkodliwa – zwłaszcza jeśli smakuje i nie przeszkadza ci wyższa cena. Może też zawierać mniej kofeiny, co może być pomocne, jeśli ograniczasz jej spożycie lub jesteś wrażliwy na stymulanty.

### Inne sposoby spożywania grzybów leczniczych
Poza kawą, grzyby lecznicze są dostępne w postaci kapsułek, ekstraktów, tabletek, a nawet można je gotować w posiłkach. Zyskują też popularność w produktach do pielęgnacji skóry.

Jednak Marcè zauważa, że suplementy są często najskuteczniejszą formą, ponieważ ekstrakcja (za pomocą gorącej wody lub alkoholu) lepiej uwalnia aktywne związki niż samo spożywanie grzybów.

### Popularne grzyby lecznicze to:
- Soplówka jeżowata (lion’s mane) – wspiera zdrowie mózgu
- Reishi – sprzyja relaksacji i odporności
- Chaga – bogata w przeciwutleniacze
- Shiitake i maitake – wspierają funkcje odpornościowe

Choć kawa grzybowa może nie być cudownym napojem, może być wartym uwagi eksperymentem – tylko nie spodziewaj się natychmiastowych, potwierdzonych rezultatów.

Grzyby lecznicze dla wsparcia zdrowia

Soplówka jeżowata (lion’s mane) może wspierać funkcje mózgu i dobre samopoczucie psychiczne, stymulując czynnik wzrostu nerwów, co może pomóc w pamięci i koncentracji.

Maitake jest znany ze wsparcia odporności i regulacji poziomu cukru we krwi, a badania sugerują, że może poprawiać wrażliwość na insulinę i równowagę metaboliczną.

Shiitake oferuje korzyści immunomodulujące i przeciwutleniające.

Reishi, adaptogenny grzyb, może pomóc w radzeniu sobie ze stresem i wspierać odporność. Jest bogaty w przeciwutleniacze i polisacharydy, które mogą regulować układ odpornościowy i zmniejszać stan zapalny.

Cordyceps jest kojarzony z lepszą wydolnością fizyczną i zdrowiem serca.

### Czy są jakieś ryzyka?
Choć grzyby lecznicze są ogólnie bezpieczne, należy zachować pewne środki ostrożności:

- Interakcje z lekami: Mogą nasilać działanie leków rozrzedzających krew (np. warfaryny) lub leków na cukrzycę (np. insuliny).
- Choroby autoimmunologiczne: Nie są zalecane dla osób z chorobami autoimmunologicznymi lub przyjmujących leki immunosupresyjne.
- Ciaża i karmienie piersią: Bezpieczeństwo nie zostało dobrze zbadane, więc zaleca się ostrożność.

Jak w przypadku każdego suplementu, wybieraj wysokiej jakości produkty i skonsultuj się z lekarzem. Pamiętaj, że korzyści często pojawiają się stopniowo i najlepiej działają jako część zdrowego stylu życia – zrównoważonej diety, dobrego snu i regularnej aktywności fizycznej.

Eksplorując trendy zdrowotne, zawsze przeprowadzaj własne badania. Media społecznościowe i narzędzia AI, takie jak ChatGPT, mogą nie dostarczać dokładnych lub aktualnych informacji naukowych. Czy kawa grzybowa to trwały trend, czy tylko chwilowa moda, okaże się wraz z kolejnymi badaniami.