Dobre trawienie jest oczywiście ważne — każdy z nas doświadczył dyskomfortu związanego z zaburzeniami trawienia, czy to wzdęć, zmęczenia, drażliwości, a nawet obniżonego nastroju. Naprawienie problemu nie zawsze jest łatwe. Co więc można zrobić, gdy trawienie nie działa tak, jak powinno?
Rozwiązaniem mogą być enzymy trawienne. Aby zrozumieć, jak działają, porozmawialiśmy z dr. Seppem B. Fegerlem, zastępcą dyrektora medycznego w Buff Medical Resort, oraz dr. Nathanem Price’em, dyrektorem naukowym w Thorne. Oto, co mieli do powiedzenia na temat enzymów trawiennych.
### Czym są enzymy trawienne?
Najpierw porozmawiajmy ogólnie o enzymach. Enzymy to białka, które przyspieszają reakcje chemiczne niezbędne do życia. „Pomagają komórkom i organizmom trawić pokarm, bronić się, naprawiać uszkodzenia i rozmnażać” — wyjaśnia dr Fegerl. „Bez nich życie nie byłoby możliwe”.
Enzymy trawienne konkretnie rozkładają pokarm na mniejsze, przyswajalne cząsteczki. „To białka wytwarzane przez nasz organizm, które pomagają w trawieniu, rozkładając węglowodany, białka i tłuszcze na mniejsze jednostki” — dodaje dr Price. Występują w ślinie, żołądku i jelitach, rozpoczynając swoją pracę już w momencie jedzenia.
Różne enzymy działają na różne składniki odżywcze:
– Proteaza rozkłada białka
– Lipaza rozkłada tłuszcze
– Amylaza rozkłada węglowodany
– Laktaza rozkłada laktozę
– Sukraza rozkłada sacharozę
### Jak działają enzymy trawienne?
Wyobraź sobie enzymy trawienne jako maleńkie nożyczki w jelitach, które tną składniki odżywcze na kawałki na tyle małe, by organizm mógł je wchłonąć i wykorzystać. Są produkowane przez gruczoły ślinowe, żołądek, jelito cienkie, trzustkę i wątrobę. „Te gruczoły działają najlepiej w odpowiednich warunkach” — mówi dr Fegerl.
Wiele enzymów trawiennych, szczególnie tych rozkładających białka i tłuszcze, potrzebuje środowiska zasadowego, aby działać. Dlatego jedzenie produktów bogatych w zasady — takich jak warzywa, niektóre owoce i zdrowe tłuszcze — wspomaga trawienie. Niektóre pokarmy, takie jak surowy miód, mango, banany, papaja, awokado i produkty fermentowane, zawierają nawet naturalne enzymy trawienne.
„Enzymy trawienne nie tylko pomagają w trawieniu — wspierają ogólne zdrowie” — mówi dr Price. „Łagodzą niestrawność, zmniejszają gazy i wzdęcia oraz wspierają regularne wypróżnienia. Mogą też pomóc osobom z nietolerancjami pokarmowymi i poprawić wchłanianie składników odżywczych”.
### Objawy niedoboru enzymów trawiennych
Czasami produkcja enzymów słabnie. „Nadmiar alkoholu, stres lub zła dieta mogą obniżyć poziom enzymów, prowadząc do zaburzeń trawienia i innych problemów” — mówi dr Fegerl. Dr Price zauważa, że osoby bez pęcherzyka żółciowego muszą przyjmować enzymy trawienne, ponieważ wiele z nich jest tam produkowanych.
Gdy pokarm nie jest prawidłowo trawiony, rozkładają go bakterie jelitowe. Cukry i skrobia fermentują, tworząc alkohol, kwasy i gazy, a tłuszcze i białka przekształcają się w biogenne aminy i toksyny. Jeśli ta równowaga jest zaburzona, może powodować stany zapalne, a nawet ogólnoustrojowe zatrucie. „To może poważnie wpłynąć na jakość życia, sprawiając, że czujesz się chory, ospały i źle” — wyjaśnia dr Fegerl.
### Kto powinien przyjmować enzymy trawienne?
Osoby z genetycznymi niedoborami enzymów — np. nietolerancją laktozy lub fruktozy — mogą skorzystać z suplementacji enzymami podczas posiłków, aby zapobiec problemom trawiennym i stanom zapalnym.
Dorośli po… (Uwaga: Oryginalny tekst został tutaj urwany. Jeśli chcesz, żebym dokończył myśl, daj znać!) Osoby po 40. roku życia mogą uznać za pomocne przyjmowanie enzymów trawiennych z niektórymi posiłkami, ponieważ z wiekiem nasz organizm produkuje ich mniej. Ci, którzy są pod wpływem stresu — czy to z powodu pracy, intensywnych ćwiczeń, podróży czy rekonwalescencji po chorobie lub operacji — również mogą skorzystać z suplementacji enzymami trawiennymi.
Jak długo należy przyjmować enzymy trawienne?
„Nie ma medycznych ograniczeń co do czasu przyjmowania enzymów trawiennych z posiłkami, o ile nie powodują dyskomfortu lub podrażnienia jelit” — mówi Fegerl. Choć możliwe są nietolerancje lub alergie, większość ludzi dobrze je toleruje. „Mimo to warto od czasu do czasu robić przerwy, ponieważ organizm zwykle jest w stanie sam wyprodukować wystarczającą ilość enzymów przy odpowiednich nawykach żywieniowych”.
Jaka jest różnica między enzymami trawiennymi a probiotykami?
„Enzymy trawienne to białka rozkładające pokarm, podczas gdy probiotyki to żywe mikroorganizmy wspierające zdrowie jelit” — wyjaśnia dr Fisher. „Enzymy są przydatne po ciężkich posiłkach lub pokarmach powodujących wzdęcia, podczas gdy probiotyki to bardziej codzienna suplementacja wspomagająca jelita”.
Porady dla lepszego trawienia
Trawienie zaczyna się w momencie, gdy zaczynasz jeść. Odpowiednie żucie jest kluczowe — stałe pokarmy muszą być rozdrobnione, zanim enzymy będą mogły skutecznie działać. Przyjmowanie suplementów enzymatycznych bez odpowiedniego przeżucia zmniejsza ich korzyści.
Inne sposoby wspierania trawienia obejmują:
– Picie wystarczającej ilości wody
– Stosowanie zdrowych metod gotowania
– Jedzenie uważnie, bez rozpraszaczy
– Zatrzymywanie się, gdy jesteś najedzony
„Zdrowy styl życia — dobry sen, umiarkowana aktywność fizyczna i pozytywne nastawienie — również odgrywa kluczową rolę” — dodaje Fegerl.
Polecane produkty
– Hum Nutrition Latter Me Digestive Enzymes – 26 $ (Amazon)
– Arrae Bloat Dietary Supplement – 55 $ (Amazon)
– Garden of Life Organic Digest+ – 20 $ (oryginalnie 31 $, Amazon)
– Thorne Advanced Digestive Enzymes – 53 $ (Amazon)